Als het gaat om ICT in het onderwijs is er veel aandacht voor gebruik van beeldmateriaal, zoals video. We zouden daardoor bijna gaan vergeten dat het met ICT ook goed mogelijk is zinnige toepassingen met audio te gebruiken in het onderwijs. Een zoektocht binnen www.digitaledidactiek.nl levert verrassende mogelijkheden op.

Audio feedback

Feedback geven is een zeer effectief onderwijsmiddel. Met de komst van e-mail is het steeds gebruikelijker geworden dat een student een verslag per mail inlevert en de docent per mail feedback geeft. Een nadeel van dergelijke communicatie is dat non-verbale signalen ontbreken waardoor de feedback soms harder aankomt dan bedoeld. (zie ook Deinum, Verheij & Slagter, 2003 voor tips over goede digitale feedback). Een middel om dat te verbeteren is door gesproken feedback te geven (Deinum & Verheij, 2003a). Met stem is meer nuance aan te brengen in de feedback. Daar komt bij dat, doordat audio op een andere manier door mensen wordt verwerkt, deze feedback vaak beter wordt onthouden. Het kan bovendien een uitkomst zijn voor minder typevlugge docenten. Een andere reden om gesproken feedback te geven is als uitspraak van belang is, zoals bij taalonderwijs.

Audio in een discussieforum

Er bestaan speciale tools om op eenvoudige wijze audio in een discussieforum toe te passen. Zonder die tools gaat dat in een discussieforum ook, maar dan vaak wat minder eenvoudig. Verheij & Deinum (2003b) geven voorbeelden van didactisch gebruik van dergelijke audio discussie. Zo kunnen studenten een discussie “mondeling”voeren. Dat kan van belang zijn als bijvoorbeeld uitspraak een rol speelt, of om meer nuance in de discussie te brengen (zie ook audio feedback hierboven). Daarnaast kan audio in een discussieforum ook een rol spelen als het gaat om andere geluiden, zoals in muziek of dierengeluiden.

Een discussieforum hoeft niet alleen voor discussie gebruikt te worden, maar kan ook goed dienen als middel om studenten producten in te leveren en daarop feedback te geven (of om studenten elkaar feedback te laten geven, zie Verheij & Deinum, 2002).

Spreek- en luistervaardigheid trainen

Het ligt voor de hand om audio toe te passen in het trainen van luister- en spreekvaardigheid van vreemde talen. Deinum & Verheij (2003c leggen uit hoe luistervaardigheidsoefeningen te maken zijn. Bij spreekvaardigheid is het van belang dat er ook feedback gegeven kan worden. Verheij & Deinum (2003) geven daar voorbeelden van.

Een bijzondere vorm is ook de docent Hebreeuws die bijbelteksten inspreekt in MP3 formaat, waarna studenten de teksten op zelf gekozen tijdstippen kunnen afspelen en op die manier de taal beter onder de knie krijgen.

Audio en codering

Het interessante van audio in ICT is dat de audio synchroon kan lopen met tekstschermen. De student kan dan ondertussen typen bijvoorbeeld, of tekst meelezen. Corthals & D’haese (2006) laten zien hoe je daar gebruik van kunt maken bij het coderen van bijvoorbeeld gesproken woord of muziek.

Interviewen met laptop

Een hele praktische toepassing die zijdelings met het onderwijs te maken heeft is het gebruik van de laptop bij het interviewen van respondenten (Deinum & Verheij, 2004). Veel laptops hebben een ingebouwde microfoon of een microfoon ingang. Het is daardoor voor studenten relatief eenvoudig om met de laptop en eventueel een extra microfoontje interviews op te nemen.

Audio in een verslag

Analoog aan het opnemen van videobeelden in een verslag (zie Deinum, 2004) kan ook audio in een verslag worden opgenomen als hyperlink met behulp van de virtuele snijmachine. In een verslag kan dan bijvoorbeeld de student vermelden dat hij een bepaald ritme kan tikken, en daarbij verwijzen naar een audiofragment waar dat uit blijkt. Of een student kan verwijzen naar zijn uitspraak.

Audio ter ondersteuning van instructie

Omdat audio door mensen op een andere manier wordt verwerkt dan beeld is het vaak effectiever om beeld toe te lichten met gesproken tekst in plaats van geschreven tekst. Deinum (2003) laat zien hoe een docent gesproken tekst kan toevoegen aan bijvoorbeeld figuren of een animatie.

Toegankelijkheid

Alhoewel audio in het onderwijs voor veel studenten een waardevolle toevoeging kan zijn op tekstuele middelen, is het gebruik voor studenten met een gehoorbeperking problematisch. Deinum (2004) geeft een aantal praktische tips hoe hiermee om te gaan.