Hoe maak je een interactieve beeldscherminstructie?

Auteur: Hans Maier,Ton UffinkĀ  Organisatie: Avans Hogeschool: Leer- & Innovatiecentrum, Academie voor Bouw & Infra

Beeldscherminstructies hebben vaak de vorm van “eenrichtingsverkeer” tussen docent en student. Door ze te gieten in de vorm van een vraag en antwoordspel tussen docent en student(en) wordt er op een natuurlijke en gevarieerde manier (interactief) op de inhoud van de leerstof ingegaan.

Geplaatst op 16-02-2009

Thema – Met een digitale leeromgeving colleges ondersteunen

Auteur: Ivan D’haese

Aan het gebruik van een elektronische leeromgevingen (DLO) worden veel voordelen toegeschreven. In zowat alle Nederlandse en Vlaamse instellingen voor hoger onderwijs is een DLO beschikbaar. Veel docenten blijken evenwel te worstelen met de afstemming van het gebruik van de DLO op de rest van hun onderwijsactiviteiten. Het is hen ook niet steeds helemaal duidelijk hoe de DLO kan ingezet worden ter ondersteuning van die andere onderwijsactiviteiten. Met name de wisselwerking met hun colleges baart hen soms zorgen, omdat ze onder meer vrezen dat veel activiteit via de DLO de deelname van studenten aan hun colleges onder druk zou zetten. Ook studenten hebben er vaak problemen mee. Ze denken soms dat het online collegemateriaal het college zelf vervangt. Dit betekent dus dat er goed nagedacht en gecommuniceerd moet worden over de verschillende functies van offline colleges en online collegemateriaal en de meerwaarde daarvan (Andernach, 2006).

In dit themanummer willen we dan ook richten op toepassingen binnen de DLO die ondersteunend kunnen zijn voor colleges en dus ook de kwaliteit van colleges kunnen verhogen. Daarbij hebben we zowel aandacht voor het gebruik van de DLO voor, tijdens en na de colleges.

Geplaatst op 18-08-2006

Thema – Digitale Audio

Auteur: Jan Folkert Deinum

Als het gaat om ICT in het onderwijs is er veel aandacht voor gebruik van beeldmateriaal, zoals video. We zouden daardoor bijna gaan vergeten dat het met ICT ook goed mogelijk is zinnige toepassingen met audio te gebruiken in het onderwijs. Een zoektocht binnen www.digitaledidactiek.nl levert verrassende mogelijkheden op.

Geplaatst op 30-06-2006

Thema – Online college geven en demonstreren

Auteur: Toine Andernach

Aan het online verzorgen van colleges en demonstraties kleven voor- en nadelen. Voordat we daar verder op ingaan bespreken we eerst wat begrippen.

Eerst het begrip online. Online colleges en demonstraties zijn beschikbaar op of spelen zich af op Internet. Bij online colleges en demonstraties kan het (klassieke) onderscheid worden gemaakt tussen synchroon (tegelijkertijd) en a-synchroon (niet tegelijkertijd). Voorbeeld: bij een synchrone online videoconferentie zijn de deelnemers allemaal binnen een vaste tijdspanne aanwezig. Een a-synchrone online demonstratie kan in een digitale leeromgeving beschikbaar worden gesteld om op een willekeurig moment bekeken te worden.

Wij zullen ons in dit themanummer dus richten op de online toepassingen van college geven en demonstreren, zowel synchroon als a-synchroon.

Geplaatst op 30-05-2006

Thema – Wiki’s en Weblogs in het onderwijs

Auteur: Esther van der Linde
Geplaatst op 20-04-2006

Experts op afstand inschakelen via een wiki

Auteur(s): Esther van der Linde Organisatie(s): Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Een externe expert kan een goede informatiebron zijn voor studenten. Het inzetten van een expert kan op vele manieren. Dit IDEE verklaart hoe dit kan met behulp van een Wiki

Geplaatst op 20-04-2006

Thema – Elektronisch discussiĆ«ren

Auteur: Maarten van de Ven

Inhoudelijke elektronische discussies kunnen om verschillende redenen in het onderwijs worden ingezet. Voorbeelden van motieven zijn:

  • Studenten leren van bijdragen van medestudenten of docent(en).
  • Studenten leren van bijdragen van personen buiten het eigen onderwijs (zoals externe deskundigen, studenten van andere Nederlandse of buitenlandse onderwijsinstellingen).
  • Studenten doen online communicatieve vaardigheden op (bijvoorbeeld geven van feedback, ontvangen van feedback, redeneren vanuit verschillende perspectieven, formuleren van gedachten, analyseren van discussieverloop en samenvatten van discussies).

Elektronisch discussies bieden voordelen boven mondelinge discussies. De belangrijkste voordelen hebben te maken hebben met het tijd- en/of plaatsonafhankelijk karakter van elektronische discussies. Welke voordelen dat precies zijn hangt af van de vorm van de elektronische discussies. De twee belangrijkste vormen zijn de chat (ook wel IRC of Internet Relay Chat genoemd) en het discussieforum.

  • In het geval van chat discussiĆ«ren de deelnemers op een bepaald tijdstip met elkaar, maar wel vanuit verschillende locaties. Dat is vergelijkbaar met een telefonische vergadering. Dit bespaart vooral reis- en verblijftijd.
  • In het geval van een discussieforum leveren de deelnemers hun discussiebijdragen helemaal onafhankelijk van tijd of plaats. Het grote voordeel is dat de deelnemers hun bijdragen leveren op een tijd en een plaats die hen zelf het best uitkomt. Ze kunnen dus langer nadenken over hun bijdrage of over hun reactie op de bijdragen van anderen. Bovendien toont de software de structuur van de discussie, zodat de deelnemer precies kan zien welke bijdragen bij elkaar horen.

Beide vormen van elektronische discussies kennen een automatische archieffunctie, zodat de inhoud van de discussie automatisch bewaard wordt. Uiteraard kennen elektronische discussies ook nadelen ten opzichte van mondelinge discussies, zoals het ontbreken van non-verbale signalen of bij een discussieforum het ontbreken van onmiddellijke reacties op een bijdrage. Deze nadelen kunnen goed in de hand gehouden worden door het hanteren en handhaven van spelregels voor de discussie (zie voor een voorbeeld Wieland, 2002).

Verschillende aspecten van elektronische discussies worden hieronder besproken.

Geplaatst op 20-05-2005

Begripsvorming en betrokkenheid verhogen m.b.v. online forum

Auteur(s): Welmoed Lockefeer Organisatie(s): Technische Universiteit Delft, Sectie Educatie en Technologie

Voornamelijk bij inleidende vakken is het belangrijk om studenten een goed begrip te laten ontwikkelen van het begrippenkader dat gebruikt wordt. Door deze inzichten middels een online forum te met elkaar te delen en op elkaar te reageren, wordt een stevigere kennisbasis ontwikkeld.

Geplaatst op 08-04-2005

Thema – Streaming video

Auteur: Jan Folkert Deinum

De toename van Internetbandbreedte, de beschikbaarheid van publiek videomateriaal en de toegenomen mogelijkheden van digitale camera’s maken het steeds interessanter om video (en audio) op Internet te gebruiken voor onderwijsdoeleinden. Op www.digitaledidactiek.nl zijn daar inmiddels legio interessante voorbeelden van te vinden. Die voorbeelden gaan vrijwel allemaal uit van een bijzondere techniek op Internet: streaming video.

Geplaatst op 21-03-2005

Thema – Activerende online werkvormen

Auteur: Toine Andernach

Een groot verschil tussen activerende online werkvormen en activerende offline werkvormen is de grote mate waarin online werkvormen vooraf georganiseerd en geregeld moeten worden. Het is namelijk veel lastiger om dat later te doen. Bij veel van de in dit artikel beschreven IDEEĆ«n is dat organisatieaspect erg belangrijk.

De hier beschreven IDEEƫn over online activerende werkvormen zijn in drie categorieƫn ingedeeld. Het betreft online werkvormen waarin:

  1. motiverende en doelgerichte opdrachten gebruikt worden
  2. interactie op gang wordt gebracht (waaronder verschillende vormen van online peer interactie en samenwerking)
  3. zelfverantwoordelijk leren wordt bevorderd

Daarnaast kunnen de online werkvormen betrekking hebben op verschillende onderwijsorganisatieniveau’s (een losse oefening/opdracht, een sessie of soms een heel vak) verschillende fases in het onderwijsproces (voorbereiding, uitvoering, evaluatie) of werkvorm (online project, online college, online debat/discussie, online zelfstudie). Het is goed om te realiseren dat er al tijdens de voorbereiding van een vak met online activeren begonnen kan worden. Als studenten een goed overzicht krijgen van het vak via bijvoorbeeld een Mind Map (Meijerink, Toet & Boutmy, 2004) dan worden ze al direct betrokken. Ook kan er vooraf rekening gehouden worden met niveauverschillen tussen studenten zodat ze niet afhaken omdat het veel te moeilijk of makkelijk is (Meijerink, 2003). Dat kan bijvoorbeeld door het maken van een voorkennistoets (Verheij & Deinum, 2002).

Een aantal van de hier beschreven IDEEĆ«n komt ook terug in het IDEE Hoe kun je studenten motiveren om actief bij te dragen aan een online cursus? (Baars & Jager, 2003)

Geplaatst op 21-12-2004