Interactief leermateriaal voor zelfstudie
Auteur(s): Jelle van Willigen Organisatie(s): Faculteit der Bedrijfskunde, Erasmus Universiteit Rotterdam

Dit IDEE beschrijft hoe je interactief leermateriaal kunt maken, waarmee studenten zelfstandig aan de slag kunnen.

Voorbeeld uit de praktijk

Dit IDEE is gebaseerd op het Bachelor 2 – vak Informatie management dat aan de Faculteit Bedrijfskunde (Erasmus Universiteit Rotterdam) wordt gegeven. Aan het vak nemen ongeveer 700 studenten deel. Het vak informatie management is voor studenten een eerste kennismaking met de invloed die informatie heeft op organisaties, en hoe dit te beheersen. Een belangrijk onderdeel (25 procent van het eindcijfer) van het vak beslaat het gedeelte proces- en gegevensmodellering. Voor dit onderdeel is zelfstudiemateriaal ontwikkeld.Het zelfstudiemateriaal bestaat uit 3 modulen die niet perse lineair doorlopen hoeven te worden. Het zelfstudiemateriaal bevat tevens een reference guide,(een begrippenlijst). Binnen elke module is de leerstof in kleine eenheden opgesplitst. Daarnaast bevat elke module voorbeelden die de leerstof illustreren, pittfalls (een uiteenzetting van fouten die vaak worden gemaakt bij toepassing van de theorie in de praktijk), meerkeuzevragen over de theorie met directe feedback, guided practice (een case met meerkeuzevragen) en een ‘do it yourself excercise’ (een oefening met feedback waarbij studenten de theorie moeten toepassen). Door deze applicatie is het aantal contact-uren voor studenten gereduceerd van zes naar twee plus zelfstudie. Gekozen is voor een flash applicatie die online te benaderen is (http://www.fbk.eur.nl/PRJ/MEETEYEES). De drie verschillende onderdelen zijn duidelijk van elkaar onderscheidden door gebruik van kleur en een aparte ingang vanuit het hoofdmenu.
Studenten hadden na afloop van het vak uiteenlopende meningen over het zelfstudiemateriaal, variërend van ‘zeer aantrekkelijk’ en ‘vernieuwend’ tot ‘het is niet printbaar’ en ‘waarom niet gewoon een boek?’. Volgens de docenten waren de scores op zowel de case-opdracht als het tentamen (m.b.t. het leerstofonderdeel proces- en gegevensmodellering) duidelijk hoger dan in voorgaande jaren. Ook waren de vragen die studenten over dit leerstofonderdeel stelden van kwalitatief hoger niveau dan in voorgaande jaren.





Doel

Studenten zelfstandig en interactief bezig laten zijn met de leerstof.

Wanneer te gebruiken

  • Wanneer je studenten zelfstandig de leerstof wilt laten doornemen.
  • Wanneer je studenten meer interactief met de leerstof wilt laten bezig zijn.
  • Wanneer de aan het vak onderliggende theorie niet sterk aan verandering onderhevig is en de leerstof met een minimale inspanning actueel gehouden kan worden voor een periode van een aantal jaar.
  • Wanneer de over te brengen kennis makkelijk codificeerbaar is, dat wil zeggen dat de kennis los staat van de context waarin zij aangeboden wordt.
  • Wanneer een van de leerdoelen van een vak is dat studenten theorieën toepassen in een case situatie en het wenselijk is dat ze bij het bestuderen van de stof al op een actieve manier hiermee omgaan.

Aandachtspunten bij de voorbereiding

1. Stel op basis van leerdoelen de inhoud van het zelfstudiemateriaal samen
  • In de bijlage staat beschreven waaruit de inhoud kan bestaan.
2. Ontwerp het zelfstudiemateriaal
  • Knip de leerstof op in kleine, op zichzelf staande eenheden die elk op een apart scherm gepresenteerd zullen worden.
  • Maak een overzicht van de leerstofeenheden (vergelijk een boek met hoofdstukken en paragrafen) en geef daarin aan (bijvoorbeeld middels pijlen) wanneer een bepaalde leerstofeenheid vereiste voorkennis is voor een andere leerstofeenheid.
  • Geef bij elke leerstofeenheid aan welke voorbeelden, cases, foto’s, animaties, videofilmpjes, geluidsfragmenten enz. beschikbaar zijn.
  • Formuleer op basis van de leerdoelen vragen en oefeningen en schrijf feedback bij ieder antwoord. Zie ook IDEEën : Welke vraagvormen zijn mogelijk voor geautomatiseerde toetsen? en Hoe maak je zelfdiagnostische toetsen met feedback?
  • Bedenk waar de vragen en oefeningen in het zelfstudiemateriaal gepresenteerd zullen worden: bij elke leerstofeenheid, bij elke ‘paragraaf’, bij elk ‘hoofdstuk’ en/of als ‘toets’ over de gehele leerstof.
  • Maak een ontwerp voor de navigatie. Dit doe je door top-down (te beginnen bij het startscherm van het zelfstudiemateriaal) na te gaan waar studenten vanuit elk scherm naar toe moeten kunnen navigeren.
  • Maak een gedetailleerd visueel ontwerp van het gehele zelfstudiemateriaal (op papier). In dit ontwerp moet van elk scherm worden opgenomen wat studenten zien (tekst, buttons, hyperlinks, logo’s, plaatjes e.d.) en wat er gebeurt wanneer een student ergens op klikt.
    Tip: Tips voor het vormgeven van educatieve websites zijn onder meer te vinden op: http:/projects.edtech.sandi.net/staffdev/tpss99/finepoints/index.htm en http://edpsychserver.ed.vt.edu/workshops/edtech/pdf/principles.pdf.
  • Vraag aan verschillende mensen (docenten en studenten) wat ze van het ontwerp vinden (m.b.t. duidelijkheid, aantrekkelijkheid, gebruikersvriendelijkheid, enz.).
    Tip: Laat ook iemand die verstand heeft van user interfaces (bijvoorbeeld een vormgever) kritisch naar je ontwerp kijken.
  • Pas het ontwerp op basis van het verkregen commentaar aan.

Tip
  • Stel een projectteam samen dat gezamenlijk het zelfstudiemateriaal gaat ontwikkelen. Zo’n projectteam kan bestaan uit een projectleider die de algehele coordinatie heeft, een inhoudsexpert (docent) die de leerinhoud selecteert en modificeert, iemand met verstand van programma’s als photoshop, authorware, flash en/of frontpage die de media klaar voor gebruik maakt en het zelfstudiemateriaal daadwerkelijk construeert en vormgeeft.
3. Ontwikkel het zelfstudiemateriaal
  • Digitaliseer de geselecteerde media (foto’s, tekeningen, animaties, enz.) en maak deze geschikt voor gebruik. Het kan bijvoorbeeld nodig zijn om plaatjes te verkleinen, bestanden te comprimeren en filmpjes/geluid te monteren.
  • Maak het zelfstudiemateriaal en de lay-out met behulp van daarvoor geschikt programma’s (bijvoorbeeld: flash, authorware, frontpage, photoshop, enz).
    Tip: Zorg ervoor dat studenten het zelfstudiemateriaal kunnen naar hun eigen computer kunnen downloaden en dat ze de leerstof uit kunnen printen.
4. Test het zelfstudiemateriaal
  • Vraag collega’s en studenten (bijvoorbeeld studenten die het vak in een voorgaand jaar hebben afgerond) het zelfstudiemateriaal kritisch te doorlopen en laat ze gedetailleerd commentaar geven. Daarbij kunnen ze onder meer letten op visuele aantrekkelijkheid, de logica van de navigatie, motivationele elementen, en kwaliteit van de leerinhoud.

Aandachtspunten bij de uitvoering

  • Maak het zelfstudiemateriaal online beschikbaar.
  • Zorg er voor dat studenten de mogelijkheid hebben vragen te stellen over het zelfstudiemateriaal, bijvoorbeeld via een discussieforum of e-mail.

Randvoorwaarden

Het ontwerpen en ontwikkelen van online interactief zelfstudiemateriaal kan veel tijd in beslag nemen. Verschillende programma’s voor constructie, lay-out en vormgeving moeten beschikbaar zijn.

Zie ook

Geplaatst op 13-03-2003 in Online leermateriaal door adminComments Off on Interactief leermateriaal voor zelfstudie

Reageren is niet mogelijk.