Dit IDEE beschrijft hoe docenten en studenten op een eenvoudige wijze relevante online bronnen met elkaar kunnen delen. Studenten kunnen deze bronnen raadplegen bij en verwerken in opdrachten en scripties, e.d.
Voorbeeld uit de praktijk
Vaak wordt in het onderwijs naast ‘traditioneel’
cursusmateriaal (zoals syllabi en boeken) ook websites, papers, presentaties, videos en dergelijke beschikbaar gesteld aan studenten. Meestal gebeurt dit via de digitale leeromgeving. De bronnen moeten dan eerst opgezocht worden (op internet of op de harde schijf van de computer) en vervolgens stuk voor stuk in de leeromgeving worden gehangen. Dit kan een zeer tijdrovende klus zijn.
Social bookmarking stelt u in staat om al uw favoriete internetpagina’s en online bronnen niet lokaal op uw computer, maar op het internet op te slaan. Dit heeft onder meer als voordeel dat u altijd bij uw favoriete websites kunt, ook als u niet achter uw eigen computer zit. Daarnaast kunt u deze bronnen zeer eenvoudig delen met anderen, bijvoorbeeld uw studenten.
Social bookmarking heeft daarnaast als voordeel dat u kunt zien hoeveel mensen een bepaalde bron ‘gebookmarked’ hebben. Hoe meer mensen, hoe interessanter de bron waarschijnlijk is. U kunt zelfs zien wie een bepaalde bron gebookmarked heeft, waarna u door kunt klikken om ook de andere door die persoon gebookmarkte bronnen te bekijken. Op die manier kunt u snel en eenvoudig aan nieuwe voor u relevante bronnen komen. Social bookmarking is dan ook een steeds populairder wordende vorm van social software. U kunt social bookmarking op verschillende manieren in uw onderwijs gebruiken.
Doel
Docenten en studenten kunnen op een eenvoudige manier online vak-/vakgroep- en/of studiespecifieke bronnen met elkaar delen.
Wanneer te gebruiken
- Wanneer u relevante websites en bronnen op een eenvoudige manier met uw studenten wilt delen en u dit uw studenten ook wilt laten doen.
- Wanneer u veel van uw favoriete websites en bronnen als cursusmateriaal inzet.
- Wanneer u studenten bij het maken van opdrachten, schrijven van scripties e.d. een grotere diversiteit aan bronnen wilt aanbieden
- Wanneer niet het zoeken naar, maar het verwerken van informatie centraal staat.
- Wanneer u vanaf elke locatie toegang wilt hebben tot uw favoriete websites en bronnen.
Aandachtspunten bij de voorbereiding
- Maak een account aan op een social bookmarking website. Hiervoor hoeft u veelal enkel uw email adres en een door u gekozen password in te voeren. U ontvangt dan een email met een hyperlink waarop u moet klikken om uw inschrijving te bevestigen.
- Tip:
Twee online social bookmarking services die veel gebruikt worden zijn: Furl (http://www.furl.net) en Del.icio.us (http://del.icio.us.com). Beide sites zijn gratis te gebruiken. Een online bookmarking service die speciaal bedoeld is voor academici is CiteULike (http://www.citeulike.org). Met deze site kunt u wetenschappelijke papers die u interessant vindt direct in uw persoonlijk online archief opslaan en organiseren. Daarbij worden de citation details automatisch weergegeven. - Installeer een ‘bookmark’-button in de werkbalk van uw browser. Met deze button kunt u elke keer wanneer u op een interessante website bent, via 1 druk op de knop de website aan uw online bookmarkarchief toevoegen.
- Bepaal in welke categorieën uw bronnen ingedeeld kunnen worden, bijvoorbeeld naar aard (portal, tijdschrift, kennismanagement systeem, e.d.) of naar inhoud (renaissance, romantiek, impressionisme, e.d.).
- Voeg uw bronnen (websites, online artikels, presentaties, video’s en dergelijke) aan uw online archief toe. Dit doet u door naar de betreffende website/online bron te gaan en op de ‘bookmark’-button te klikken. Vervolgens selecteert u bij de metadata de categorie waarin de bookmark moet worden geplaatst.
- Voeg meteen overige metadata aan elke bron toe (zoals relevante trefwoorden, uw waardering, eventuele opmerkingen enz.), zodat uw bronnenarchief overzichtelijk blijft voor u (en anderen!). Dit helpt studenten om gerichter te kiezen uit de beschikbare bronnen.
- Tip:
Bij sommige bookmarking services is ‘clipping’ mogelijk. Dit betekent dat wanneer u voordat u op de bookmark-button klikt eerst een relevant stukje tekst in de bron selecteert (bijvoorbeeld enkele zinnen die goed de inhoud of het doel van de bron weergeven) deze tekst automatisch als beschrijving bij de bron wordt geplaatst. - Controleer in uw archief of uw lijst met bronnen goed en overzichtelijk is weergegeven.
Aandachtspunten bij de uitvoering
- Stel studenten op de hoogte van uw online archief en waar zij deze kunnen vinden en leg hen duidelijk uit wat de bedoeling van dit archief is.
- Laat studenten zich eventueel zelf ook abonneren op een online social bookmarking service.
- Laat uw studenten zich via RSS abonneren op uw (en eventueel elkaars) online archief (of op een van de categorieën binnen een online archief). Studenten krijgen dan automatisch een bericht als er een nieuwe bron aan een archief is toegevoegd. Zie voor meer informatie over hoe u RSS in het onderwijs kunt toepassen het thema RSS.
U kunt een online bronnenarchief op verschillende manieren in uw onderwijs gebruiken. Hieronder volgen enkele suggesties.
- U kunt studenten uw online bronnenarchief gebruiken voor het maken van opdrachten waarbij niet het zoeken naar, maar het verwerken van informatie centraal staat.
- U kunt online bronnenarchieven ook gebruiken om een rijke leeromgeving te creëren voor uw studenten waarin zij zelf bepalen welke leerstof relevant is. Zie hiervoor ook het IDEE Hoe zorg je ervoor dat studenten actief met de leerstof omgaan?
- U kunt studenten ook zelf (eventueel in groepen) een online bronnenarchief laten maken. Bijvoorbeeld als hulpmiddel bij het schrijven van een paper, scriptie of werkstuk. U kunt vervolgens zien welke bronnen studenten gevonden en geraadpleegd hebben.
- U kunt studenten via bijvoorbeeld een weblog ook kritisch commentaar laten geven op bronnen van u, van studenten of van buitenstaanders die, al dan niet via RSS worden binnengehaald.
- U kunt uw online bronnenarchief gebruiken om voor uw vak verplichte literatuur te verspreiden. Dit heeft als voordeel dat u niet elke keer dat u het vak geeft dezelfde literatuur opnieuw in de digitale leeromgeving hoeft te hangen; u geeft studenten enkel de link naar uw online bronnenarchief.
- U kunt uw online bronnenarchief gebruiken om door u nieuw ontdekte bronnen te delen met uw studenten, waardoor zij op de hoogte blijven van interessante nieuwe artikelen en ontwikkelingen in het vakgebied.
- Door aan uw online bronnenarchief steeds weer nieuwe relevante bronnen toe te voegen, ontstaat er op den duur een online kennismanagementsysteem dat u elk jaar in uw onderwijs kunt hergebruiken.