Individuele opdrachten spelen een belangrijke rol bij kennisverwerving. Ze hebben ook een functie bij tussentijdse en eindbeoordelingen van het leerproces.

Voorbeeld uit de praktijk

Geen praktijkvoorbeeld beschikbaar. Bijdragen zijn welkom.

Doel

Individuele opdrachten zo ontwerpen en toepassen (distribueren, laten inleveren, feedback geven) dat zij optimaal gebruik maken van de mogelijkheden van een dlo en rekening houden met de beperkingen.

Wanneer te gebruiken

Individuele opdrachten zijn te gebruiken in drie, elkaar gedeeltelijk overlappende, situaties:

• studenten willen of moeten oefenen in het toepassen van kennis en vaardigheden;
• studenten willen (tussentijds) hun vorderingen inschatten (self assessment);
• docenten beoordelen (tussentijdse) leerresultaten.

Aandachtspunten bij de voorbereiding

Om opdrachten effectief te laten zijn in het onderwijsleerproces dient de maker aan het volgende aandacht te schenken:

• Heldere formulering: een opdracht moet absoluut duidelijk zijn en geen ruimte tot misverstanden laten. Om die helderheid te bewerkstellingen zijn onderstaande punten van belang:
  • Inhoud van de opdracht
  • Het doel van de opdracht en (eventueel) de plaats van de opdracht in het curriculum c.q. de lesstof waar de opdracht betrekking op heeft
  • Samenwerkingsvorm
  • (eventueel) Bronnen die voor het uitwerken van de opdracht van belang zijn
  • Kenmerken van het in te leveren product, zoals minimale vereisten, omvangof vormgeving
  • Datum en wijze waarop moet worden ingeleverd
  • (eventueel) Wijze waarop het product wordt beoordeeld
• Individuele opdrachten bieden een docent de mogelijkheid tot differentiatie. Hij/zij kan inspelen op de verschillen in voorkennis van de individuele studenten en hij kan opgaven aanbieden van verschillende moeilijkheidsgraad.
• Opdrachten in een dlo moeten:
  • tijdig worden aangekondigd en geplaatst
  • een vraagbaak vermelden waar een student terecht kan voor een toelichting
  • tijdig geactualiseerd worden
  • precies aangeven hoe het in te leveren product eruit moet zien
  • om te voorkomen dat je als docent overstelpt wordt met vragen kun je een FAQ rubriek toevoegen. Het is verstandig aan te geven voor welk soort vragen studenten bij een docent kunnen aankloppen en voor welke niet
• Bestandsformaat (Word, RTF, Excel, PowerPoint, HTML, PDF, JPG, Zip-files, enz.)
• Al of niet opnemen van illustraties (die veel ruimte vragen)
• Virus vrij!!!
• Hoe, waar en wanneer het product moet worden ingeleverd; bijvoorbeeld
  • Via e-mail
  • In de DLO (discussion board, file exchange, drop box, enz.)
  • Precieze tijdstip
• Feedback: waar treft de student feedback aan. Dit is van belang bij opgaven waarbij
  €œgoede
  € antwoorden beschikbaar zijn, bijvoorbeeld uitwerkingen van rekenopdrachten of antwoorden bij oeftentamens. Proeftentamens of itembanken met
  €œoude
  € tentamenvragen bieden studenten een uitstekende kans tussemtijds hun eigen prestaties te beoordelen. De feedback (bijvoorbeeld
  een antwoordblad) moet vrijwel onmiddellijk online beschikbaar zijn.
  Wat vervolgens met de uitgewerkte opdracht zal gebeuren en de termijn waarop dit gebeurt.
• Peer review
• Beoordeling door docent
• Nabespreking

Aandachtspunten bij de uitvoering

Individuele opdrachten die normaliter
€œop papier
€ gemaakt worden en dus tastbare producten opleveren, lenen zich het best voor toepassing in een digitale leeromgeving. Opdrachten met minder tastbare resultaten, waar bijvoorbeeld sociale interactie, face-to-face observatie of ingrijpen in een
€˜real time’ situatie een rol spelen, stellen eisen die de meeste dlo’s nog niet waar kunnen maken. Op termijn zullen voor dergelijke opdrachten video en simulaties worden toegepast.

In het hoger onderwijs zijn de meest voor de hand liggende individuele opdrachtsvormen:

• Opgaven maken, bijvoorbeeld sommen of vertalingen
• Literatuur studie schrijven
• Teksten schrijven
• Representaties van objecten maken, bijvoorbeeld figuren of tekeningen van 3D-objecten

Opdrachten hebben in een cursus een tussentijdse of een afsluitende evaluatiefunctie.

• Tussentijds houdt in dat de student zelf door een opdracht uit te voeren kan vaststellen of hij de op dat moment gevraagde kennis, vaardigheid of inzicht bezit. Een opdracht biedt ook docenten (en medestudenten) de mogelijkheid te beoordelen hoever iemand is.
• Afsluitend betekent dat de opdracht gezien wordt als afsluiting van een cursusonderdeel en een rol speelt in de beoordeling. In geval van zelfstandig leren zal een student zelf vaststellen of hij de doelstellingen van een cursusonderdeel heeft gehaald.

Achtergrondinformatie

Hoogeveen en Winkels onderscheiden 25 soorten opdrachten, individuele en samenwerkingsopdrachten. Uit deze opsomming is hier een keuze gemaakt. Zie: Het didaktische werkvormenboek en Variatie en differentiatie in de praktijk; Piet Hoogeveen en Jos Winkels; 1996; Van Gorcum; ISBN 90 232 3125 2