Laptops geven de docent de vrijheid andere opstellingen te kiezen dan bij een pc-lokaal. Met name het organiseren van benodigde software verdient aandacht.

Voorbeeld uit de praktijk

Voorbeeld 1: Stel een docent bedrijfskunde wil graag dat tijdens het college informatie gezocht wordt over verschillende bedrijven. De instelling kent een draadloos netwerk en de studenten beschikken over een laptop. De studenten kunnen dan ter plekke die informatie zoeken.

Voorbeeld 2: Stel een docent statistiek wil dat studenten met een statistiekprogramma een aantal net geleerde statistieken uitvoert met behulp van statistische gegevens van het CBS. De studenten halen met hun laptop via het draadloze netwerk de CBS-gegevens via internet binnen en kunnen direct in het college met de gegevens aan de slag. Ondertussen kan de docent vragen beantwoorden en assisteren bij het uitvoeren van de statistische bewerkingen.

Doel

De bedoeling is inzicht te verkrijgen in de mogelijkheden van en aandachtpunten bij het gebruik van eigen laptops van studenten in het onderwijs.

Wanneer te gebruiken

• Wanneer studenten de beschikking hebben over eigen laptops, zodat de docent niet afhankelijk is van een pc-lokaal.
• Didactische inzet:
  • Wanneer studenten op wisselende plaatsen over een pc moeten beschikken (bijvoorbeeld bij gebruik in een bibliotheek, archief, veldwerk o.i.d.).
  • Wanneer studenten zowel binnen als buiten het college aan dezelfde opdracht moeten kunnen werken.
  • Wanneer (veelvuldig) afwisseling is gewenst tussen instructie en pc-gebruik (bijvoorbeeld bij het maken van een opdracht, individueel of in tweetallen).
  • Wanneer een bestaande pc-lokaal opstelling niet gewenst is.
  • Wanneer studenten in groepen moeten samenwerken en een pc moeten gebruiken.
  • Wanneer studenten producten gemaakt op de pc met elkaar moeten uitwisselen tijdens het college.

Aandachtspunten bij de voorbereiding

Tip

Belangrijk verschil met een pc-lokaal of met laptops die op het instituut worden beheerd, is dat enerzijds studenten ook thuis kunnen werken en anderzijds dat zij zelf de benodigde software moeten installeren. Dat vergt enige organisatie op het instituut en kunde van studenten.

Tip

Computers (laptops) leiden studenten al gauw af. Het is daarom zinvol om een strak tijdschema op te stellen en studenten duidelijk te maken hoeveel tijd zij mogen besteden aan de opdracht op de laptop. Dat kan bijvoorbeeld door een klok op de beamer te laten aflopen of met behulp van een kookwekker.

Aandachtspunten bij de uitvoering

• Vraag bij instructiemomenten, waarbij de laptop niet gebruikt wordt, de kleppen dicht te doen.

Randvoorwaarden

• Zorg voor voldoende 220 volt contacten in het instituut, zodat indien de accu leeg is verder gewerkt kan worden met de laptop.
• Er moet op het instituut een draadloos netwerk beschikbaar zijn waarop de laptops kunnen inloggen. Let op: soms is een lokaal te ver van een access point in het draadloze netwerk. Dat leidt tot problemen met de netwerk- en/of internetverbinding. Probeer daarom altijd van tevoren uit of er een verbinding kan worden gemaakt.
• Alle studenten moeten beschikken over een laptop met de noodzakelijke software. De laptop moet zijn voorzien van een draadloos netwerkkaart (WLAN).
• Laat de laptops zo instellen dat wanneer ze niet worden gebruikt ze snel op standby gaan.
• Studenten moeten in de gelegenheid zijn zelf tijdig de software te verkrijgen en te installeren voor het college. Daar is een helpdeskmedewerker voor nodig, die hen daarbij kan helpen.

Achtergrondinformatie

De effecten van laptoponderwijs op het leerproces zijn vooralsnog niet groot. Het ligt meer voor de hand laptops in het onderwijs in te voeren vanuit organisatorisch perspectief (een klaslokaal met laptops hoeft bijvoorbeeld minder groot te zijn dan met gewone pc’s) dan vanuit leerperspectief.

Laptops kunnen een nuttig hulpmiddel zijn in de klas en zijn vaak handiger dan gewone pc’s in een computerlokaal. Hoe kun je als opleiding laptops in je onderwijs inzetten?

Voorbeeld uit de praktijk

Bij economie en informatica van de Rijksuniversiteit Groningen zijn twee verrijdbare kasten aangeschaft met elk 16 laptops. Daarnaast is in de gebouwen een draadloos netwerk aangelegd. Docenten die zo nu en dan in hun college gebruik willen maken van computers kunnen de laptops “binnen laten rijden”. De ervaring leert dat het voordeel van deze laptops boven een computerlokaal is dat ze flexibeler in te zetten zijn op het moment dat het nodig is, dat studenten makkelijker kunnen samenwerken en dat de docent meer zicht heeft op wat er in het lokaal gebeurt.

Doel

Er zal informatie worden gegeven over de benodigdheden bij het gebruik van laptops in het onderwijs. Er wordt vanuit gegaan dat er laptops op het instituut aanwezig zijn.

Wanneer te gebruiken

• Wanneer de instelling de beschikking heeft over laptops in een flight case (kar met laptops), zodat de docent niet afhankelijk is van een pc-lokaal en de starre opstelling van dat pc-lokaal.
• Didactische inzet:
  • Wanneer (veelvuldig) afwisseling is gewenst tussen instructie en pc-gebruik (bijvoorbeeld bij het maken van een opdracht, individueel of in tweetallen).
  • Wanneer een bestaande pc-lokaal opstelling niet gewenst is.
  • Wanneer studenten in groepen moeten samenwerken en een pc moeten gebruiken.
  • Wanneer studenten producten gemaakt op de pc met elkaar moeten uitwisselen tijdens het college.

Aandachtspunten bij de voorbereiding

Tip

Computers (laptops) leiden studenten al snel af. Het is daarom zinvol een strak tijdschema op te stellen en studenten duidelijk te maken hoeveel tijd zij mogen besteden aan de opdracht op de laptop. Dat kan bijvoorbeeld door een klok op de beamer te laten aflopen of met behulp van een kookwekker.

Aandachtspunten bij de uitvoering

• Neem tijdens het eerste college de tijd om het gebruik van laptops toe te lichten.
• Maak afspraken over het gebruik van laptops: laptops zijn erg kwetsbaar in het gebruik. Geen eten en drinken nuttigen in het bijzijn van een laptop.
• Vraag bij instructiemomenten waarbij de laptop niet gebruikt wordt, de kleppen dicht te doen.

Randvoorwaarden

• Er moet een ondersteuningsmedewerker beschikbaar zijn, die kan helpen bij technische problemen, en zo mogelijk ook de laptops klaarzet voor gebruik en opruimt.
• Er moet een draadloos netwerk beschikbaar zijn waarop de laptops kunnen inloggen. Let op: soms is een lokaal te ver van een access point in het draadloze netwerk. Dat leidt tot problemen met de netwerk- en/of internetverbinding. Probeer daarom altijd van tevoren uit of er een verbinding kan worden gemaakt.
• Er moet een flight-case aanwezig zijn met voldoende laptops (een flight-case is een rijdende kist, waarin de laptops kunnen worden opgeborgen en opgeladen. Bovendien bevat een flight-case meestal een beamer en een laptop met aparte programmatuur voor de docent, zoals Net op School).
• De benodigde applicaties moeten op de laptops zijn geïnstalleerd en getest.
• Laat de laptops zo instellen dat, wanneer ze niet worden gebruikt, ze snel op standby gaan.

Achtergrondinformatie

De effecten van laptoponderwijs op het leerproces zijn vooralsnog niet groot. Het ligt meer voor de hand laptops in het onderwijs in te voeren vanuit organisatorisch perspectief (een klaslokaal met laptops hoeft bijvoorbeeld minder groot te zijn dan met gewone pc’s) dan vanuit leerperspectief.