Dit IDEE geeft de docent een structuur voor de organisatie en de begeleiding van teams van studenten die in multidisciplinaire projectgroepen gezamenlijk een authentiek product maken voor echte opdrachtgevers.

Voorbeeld uit de praktijk

Dit IDEE is ontleend aan het vak Multimedia aan de TU Delft. De doelstellingen van dit vak zijn dat studenten leren op verantwoorde wijze multimedia te ontwerpen en te realiseren, als interdisciplinair team een project organiseren en tot een goed einde brengen, en te communiceren met collega’s, opdrachtgever, gebruikers en deskundigen op geheel verschillende vakgebieden. Dit keuzevak wordt al sinds 1998 gegeven. Uit evaluatiegegevens blijkt dat de studenten het vak heel stimulerend vinden. De studenten beschouwen het product wat ze maken echt als iets van henzelf en zijn daar trots op.

Doel

Dit IDEE geeft de docent een structuur voor de organisatie en de begeleiding van groepen studenten die in multidisciplinaire projectgroepen gezamenlijk een authentiek product maken.

Wanneer te gebruiken

In situaties waarin studenten kunnen leren om concrete producten, bijvoorbeeld softwareproducten, te realiseren door samen te werken. Het werken in een projectteam aan een authentieke opdracht voor een echte opdrachtgever is voor de studenten doorgaans een sterke stimulans.

Aandachtspunten bij de voorbereiding

• Verdeel het project in fasen, bijvoorbeeld Analyse, Ontwerp en Realisatie. Stel per fase vast welke producten moeten worden opgeleverd, bijvoorbeeld analyserapport, ontwerp (inclusief script) en eindproduct.
• Bedenk vooraf een goede werkwijze voor de projectgroepen. Werk met verschillende rollen, die per fase kunnen worden verwisseld. Mogelijke rollen zijn organisator (die de grote lijn in de gaten houdt), redacteur (verantwoordelijk voor de inhoud en kwaliteit van het product) en secretaris (die de bijeenkomsten regelt en hiervan verslagen maakt).
• Bedenk vooraf een goede begeleidingsvorm. Drie belangrijke onderdelen daarvan zijn goede afspraken tussen begeleider en team over communicatie tussen begeleider en groep, de kwaliteitsplannen die het team zelf vooraf opstelt en opdrachten van de begeleider aan een team. Deze opdrachten maken onderdeel uit van de ontwikkeling van het product.
• Zorg vooraf voor echte opdrachten. Zoek een aantal opdrachtgevers met een praktische probleemstelling, die tijd willen steken in het optreden als opdrachtgever en verstand van zaken hebben. Zo mogelijk hebben die opdrachtgevers zelf al materiaal beschikbaar.
• Stel van tevoren vast op welke wijze de studenten beoordeeld gaan worden. In deze manier van beoordelen wordt per fase niet alleen rekening gehouden met de kwaliteit van het product van die fase (analyserapport, ontwerp of eindproduct), maar ook met het proces waarop dat product tot stand is gekomen. Het eindcijfer is een gewogen gemiddelde van de tussenresultaten (bijvoorbeeld in de verhouding over de drie fasen van 20% – 30% – 50%).
• Neem in de doelstellingen van het vak expliciet doelstellingen op die liggen op het gebied van projectmatig werken in teamverband, zodat de studenten daarop ook kunnen worden beoordeeld. Een voorbeeld hiervan zijn de doelstellingen bij het vak Multimedia.
• Organiseer de input van externe experts en van de docenten zelf. Dat kan bijvoorbeeld door thematische colleges en gastcolleges.
• Deel de studenten in groepen in en probeer in iedere groep studenten van verschillende studierichtingen te krijgen. Bij multidisciplinaire projecten zijn de resultaten van de groep doorgaans het best wanneer de projectleden worden ingezet op hun eigen discipline. (Bijvoorbeeld Informaticastudenten op het programmeren en studenten Onderwijskunde op het inhoudelijk ontwerp.)
• Organiseer kennisuitwisseling tussen groepen. Dat kan bijvoorbeeld via een elektronische discussie in de digitale leeromgeving. Studenten plaatsen hun IDEEĆ«n op de discussielijst. Andere studenten kunnen die kennis gebruiken en er eventueel commentaar op geven, gericht op de bruikbaarheid van dat IDEE.

Tips

• Om efficiĆ«nt met begeleidingstijd om te gaan kan het handig zijn om in Ć©Ć©n begeleidingsmoment meerdere groepen tegelijk te begeleiden. Groepen kunnen leren van de opmerkingen die je maakt over de andere groepen, terwijl bovendien de groepen elkaar onderling terugkoppeling kunnen geven. Deze momenten kunnen worden afgewisseld met het begeleiden van individuele projectgroepen voor projectspecifieke zaken.
• Laat de studenten aan het begin van het traject digitale foto’s van elkaar maken en in de digitale leeromgeving plaatsen. Dat bevordert het kennismakingsproces en levert direct een resultaat op.

Aandachtspunten bij de uitvoering

• Richt de digitale leeromgeving in met informatie over het vak, bijvoorbeeld een beschrijving van de structuur van een project, de werkwijze binnen een project (fasen, kwaliteitsplannen, taakverdeling), de manier waarop de begeleiding plaatsvindt en het rooster van eventuele (gast)colleges en begeleidingsmomenten.
• Maak aan de studenten duidelijk dat beoordeling van zowel product als proces plaatsvindt.
  1. Geef duidelijk aan hoe het product wordt beoordeeld en geef gedetailleerd aan welke beoordelingscriteria hierbij worden gehanteerd.
  2. De procesbeoordeling kan plaatsvinden op basis van kwaliteitsplannen en op basis van begeleidingsgesprekken. Geef aan welke onderwerpen in het kwaliteitsplan moeten worden beschreven. Laat de projectgroepen aan het begin van iedere fase een kwaliteitsplan voor die fase maken, inclusief onderlinge taakverdeling en kwaliteitseisen voor het product dat ze in die fase moeten opleveren. Grijp tijdens de begeleidingsgesprekken op die kwaliteitsplannen terug en laat de studenten aan het eind van de fase op basis van het betreffende plan reflecteren op hun eigen proces en product.
• Verdeel de studenten vooraf over de groepen. Houdt hierbij rekening met een multidisciplinaire samenstelling van de groepen (zet bijvoorbeeld studenten Informatica, Onderwijskunde en Industrieel Ontwerpen tezamen in Ć©Ć©n groep). Laat de studenten zich individueel of per tweetal op basis van de opdrachtomschrijving inschrijven voor een bepaalde groep (uitgaande van een groepsgrootte van circa 6 studenten).
• Maak binnen de DLO voor iedere groep een groepsruimte aan. Geef de teamleden toegang tot hun groepsruimte.
• Besteedt in het eerste college uitgebreid aandacht aan de structuur en de organisatie van een project (fasen, producten, begeleiding). Geef aan welke producten worden verwacht en hoe die zullen worden beoordeeld.
• Zorg er aan het begin van iedere fase voor dat de studenten in het kwaliteitsplan van die fase een goede onderlinge taakverdeling tussen de teamleden maken.

Tip

Laat bij problemen in de groep de studenten eerst zelf een oplossing zoeken.

Randvoorwaarden

• Er moet een elektronisch discussieplatform voorhanden zijn.
• Er moet een virtuele groepsruimte zijn, waarin studenten binnen een groep informatie kunnen uitwisselen, met elkaar kunnen discussiĆ«ren en gezamenlijke planningen bijhouden.
• De studenten moeten kunnen beschikken over computers, internetverbindingen en de benodigde (ontwikkel)software, bijvoorbeeld in de vorm van een practicumruimte met multimedia computers.
• Zorg voor een helpdesk (vraagbaak), eventueel bemenst met student-assistenten.

Achtergrondinformatie

De digitale leeromgeving van het vak Multimedia is te vinden op het Internet:

http://blackboard.tudelft.nl/webapps/portal/frameset.jsp

• Klik op het tabblad Courses
• Vul bij Course Search (linksboven op het scherm) de vakcode in: in4036TU
• Klik op Go
• Klik op Preview
• Bekijk de informatie onder Course Information
• In de bijlage van dit IDEE staat een afbeelding van het hoofdmenu van een product dat in het jaar 2000/2001 is gemaakt door een team in opdracht van een basisschool.

Zie ook

Hoe kun je een multidisciplinair studentenbedrijf ondersteunen met een digitale leeromgeving?

Welke factoren zijn van invloed op de kwaliteit van samenwerkingsopdrachten in een digitale leeromgeving?

Wat zijn de mogelijkheden van ICT in projectonderwijs?

Bijlage

Opdracht basisschool