Auteur(s): Leonie Meijerink Organisatie(s): TU Delft, Sectie EduTec

Er worden ideeƫn aangereikt over hoe u studenten kunt leren om een electronisch portfolio te maken.

Voorbeeld uit de praktijk

Screendump van de portfolio website van de Educatieve Faculteit Amsterdam (http://www.cop.hva.nl/set-1013-nl.html), waarin een uitgebreide toelichting te vinden is voor waarom en hoe een portfolio gebruikt wordt, en waarin een aantal goede voorbeelden te vinden zijn van portfolio’s van studenten van de EFA en van studenten buiten de EFA.

Doel

Het geven van suggesties over hoe docenten studenten kunnen leren om gebruik te maken van een electronisch portfolio.

Wanneer te gebruiken

  • Als u studenten wilt laten reflecteren op eigen prestaties.
  • Als u een vak geeft waarvoor het relevant is om een portfolio aan te leggen (bijvoorbeeld ontwerpen, tekenen).
  • Als u ideeĆ«n wilt opdoen over hoe u ofwel op vakniveau ofwel op opleidingsniveau gebruik kunt maken van student-portfolio’s.
  • Als u studenten begeleid die in een afstudeerfase zitten en u wilt ze goed voorbereiden op de stap naar solliciteren

Aandachtspunten bij de voorbereiding

  • Beschrijf welke leerdoelen je wilt dat studenten behalen met het maken van een portfolio.
  • Beslis of u studenten een bestaand model van een portfolio aanbiedt of dat u studenten zelf wilt laten ‘knutselen’. Zorg er bij deze laatste keuze voor dat u voldoende aanwijzingen geeft.
  • Bereid de sessies die onder gebruik staan vermeld voor.
  • Stel beoordelingscriteria op waaraan het electronisch portfolio moet voldoen. (Informeer studenten hierover).

Aandachtspunten bij de uitvoering

Houd een sessie met studenten over: Waarom het nuttig is om een electronisch portfolio bij te houden. Denk bijvoorbeeld aan:

  • gestructureerd archiveren van je producten
  • jezelf ‘verkopen’ naar toekomstige werkgevers/stageplaatsen
  • leren reflecteren op je eigen prestaties
  • ontdekken waarin je jezelf verder wilt ontwikkelen

Bovenstaande uitgangspunten bieden een referentiekader voor studenten over de onderdelen waaruit een electronisch portfolio zou kunnen bestaan. Brainstorm met studenten over de mogelijke categorieen. Denk aan:

  • Persoonlijk Ontwikkelings Plan (POP)
  • Eerder verworven competenties (EVC?s) of eerder verworven doelen/eindtermen
  • specialisaties
  • gevolgde vakken
  • opgeleverde producten: rapportages, ontwerpen, tekeningen
  • CV/ werkervaring
  • hobby’s
  • reflecties op alle producten in de portfolio: wat vind ik van mijn eigen producten, waarin kan ik mezelf nog verbeteren, waarin wil ik me verder specialiseren?
  • etc. etc.

Tips
  • In plaats van een brainstorm over wat er in het electronisch portfolio zou kunnen komen kunt u ook zelf vooraf de (minimale) categorieĆ«n vaststellen.
  • Laat studenten voorbeelden zien en bespreken van geslaagde en minder geslaagde portfolio’s.
  • Laat studenten brainstormen over welke informatie in hun eigen portfolio zou moeten komen en geef hier feedback op (dit kan ook online via het discussieforum)
  • Stimuleer creativiteit in gebruik van verschillende media: niet alleen links naar rapporten of ontwerpen, maar ook een clipje van een presentatie van de student, ingesproken tekst e.d. behoren tot de mogelijkheden.
  • Geef studenten de opdracht om alle informatie die zij hebben over zichzelf ten aanzien van de verschillende categorieĆ«n te verzamelen. Het registreren van het leerproces van de student is een belangrijke functie van het portfolio.
  • Stel data vast waarop wat beschikbaar moet zijn.
  • Geef studenten de opdracht om te reflecteren op hun eigen producten: waaruit blijkt dat ze vooruitgang hebben geboekt en welke kwaliteiten willen zij van zichzelf verder ontwikkelen
  • Geef studenten instructie over hoe zij het portfolio electronisch kunnen maken. Dit kan door studenten bv. te verwijzen naar websites die studenten leren hoe zij een website kunnen maken. (links naar websites).
  • Geef studenten voldoende tijd om het portfolio te maken. Hoeveel tijd is geheel afhankelijk van wat u van de student verwacht.
  • Het is een goede oefening om studenten op elkaars portfolio te laten reageren. Dit kan op verschillende manieren:
    • online discussieforum aanmaken waarin studenten een reactie op elkaars portfolio kunnen geven. Dit om studenten de gelegenheid te geven verbeteringen aan te brengen.
    • Mogelijkheden binnen de website/de electronische portfolio zelf waarin zij andere studenten de gelegenheid geven om een waardering uit te spreken over de producten en reflecties in het portfolio.
  • Bijhouden van het portfolio: Het is heel belangrijk dat studenten het nut inzien van het regelmatig onderhouden en actualiseren van hun portfolio. Suggesties om dit te stimuleren:
    • laat studenten een plan van aanpak schrijven over wat zij verwachten in de nabije toekomst in hun portfolio te zetten. Dit plan wordt vervolgens toegevoegd in het portfolio. Het is daarmee goed te zien als een portfolio verouderd.
    • Het formuleren van een Persoonlijk Ontwikkelings Plan in het portfolio kan studenten stimuleren om regelmatig bij te houden in hoeverre zij zichzelf ontwikkelen.
  • Laat studenten in een afsluitende sessie presentaties van hun portfolios geven aan andere studenten.

Achtergrondinformatie

Door invoering van het portfolio worden studenten individuele mogelijkheden geboden binnen de massa-organisatie van de instelling. De student wordt bovendien meer verantwoordelijk gehouden voor het eigen leerproces (initiatief en onderhoud). Daarnaast kan op basis van het portfolio een begeleidingssystematiek worden opgezet.
(uit lezing Studiedag E-Merge, Hans Tromp).Van de EFA website: http://www.cop.hva.nl/set-1013-nl.html

Het portfolio is een beoordelings- en/of begeleidingsinstrument om kwaliteit in beroepsfunctioneren zichtbaar te maken. Het portfolio kan ten minste voor twee doeleinden worden ingezet, namelijk voor evaluatie en beoordeling van prestaties en voor ontwikkeling of verder leren in het beroep. Het portfolioinstrument komt vooral tot zijn recht als het wordt gebruikt voor het ontwikkelingsgericht meten van competenties. Het streven om een student niet te beoordelen op grond van een momentopname, zoals bij tradionele toetsvormen vaak wel gebeurt, maar juist op grond van de ontwikkeling van zijn competenties in de loop van de tijd.

Het portfolio ondersteunt de student bij het ‘in de gaten’ houden van de eigen ontwikkeling en levert op continue wijze feedback waardoor reflectie op de eigen prestaties wordt bevorderd. Het portfolio maakt het verschil tussen het zelfbeeld van de student en externe beoordeling van het gedrag, duidelijk. Dit kan leiden tot meer kennis en een sterkere motivatie tot verder leren en verbeteren van het eigen gedrag.

In de portfolio moeten in ieder geval specifieke materialen worden opgenomen op basis waarvan uitspraken kunnen worden gedaan over bekwaamheden op grond van van te voren vastgestelde criteria. Een beoordelaar krijgt zo vergelijkbare informatie over alle relevante aspecten van de bekwaamheden aangeboden. Zie voor adviezen, artikelen, publicaties en conferenties over het electronisch portfolio de portfolio-subsite van SURF: http://www.surfspace.nl/nl/themas/Portfolio/start/pages/overzicht.aspx. Tevens wordt een overzicht gegeven van portfolio projecten bij verschillende universiteiten op: http://www2.let.uu.nl/Solis/homelet/bama/portfolio-text.htm

Ontleend aan

Portfolio website van de Educatieve Faculteit Amsterdam http://www.cop.hva.nl/set-1013-nl.html
Studiedag E-Merge, lezing door Hans Tromp over het ‘Digitaal Portfolio’.

Zie ook

Hoe gebruik je ICT om studenten te stimuleren tot kritische reflectie?
Hoe organiseer je een online discussie met weinig studenten?

Geplaatst op 25-08-2003 in Online begeleiden door adminComments Off on Studenten een digitaal portfolio laten maken

Reageren is niet mogelijk.