Studenten kunnen door het gebruik van een mind-map tool worden gefaciliteerd in het verkrijgen van een helder overzicht van het kennisdomein van een vak of bij het bepalen van hun leerbehoeften.
Voorbeeld uit de praktijk
Bij de Sectie Educatie en Technologie van de TU Delft is een nieuw interfacultair vak, ‘E-learning minds’ ontwikkeld (juni 2003). De deelnemende studenten zullen voordat ze deelnemen aan het vak een eigen mind-map opstellen. Deze eerste mind-map zorgt ervoor dat een student een helder overzicht krijgt van reeds aanwezige kennis ten aanzien van de totale leerinhoud van het vak. De student ziet ook de hiaten in zijn kennis. Deze eerste mind-map toont dus eigenlijk ook de leerbehoefte van de individuele student. Deze mind-map kan in html vorm worden ingeleverd in Blackboard. De docenten monitoren de ingeleverde mind-maps en geven hierop, indien nodig, feedback. De mind-map zal gedurende het vak gaan leven. Omdat in de mindmap opgenomen kennisgebieden gedurende het vak door de student geleerd en ontdekt zullen worden, zal de mind-map regelmatig moeten worden uitgebreid. Studenten mogen elkaars’ mind-map inzien om inspiratie op te doen. Door de ontwikkeling die zijn mind-map gedurende het vak meemaakt behoudt de student een helder en totaal overzicht van het kennisdomein van het vak. Een docent zal de ontwikkeling van de mind-map monitoren. Het gebruik van kleur en plaatjes laat de kennis makkelijk in het geheugen opnemen. Studenten kunnen ook links of informatie van buiten het vak toevoegen aan de elementen van de mind-map. Deze kunnen ‘aanklikbaar’ worden gemaakt, studenten behouden het overzicht en docenten raken geïnspireerd door ‘nieuw’ leermateriaal buiten het vak.
Doel
De docent kan het gebruik van een mind-map tool door studenten faciliteren, om studenten te helpen bij het verkrijgen van een helder overzicht over het vak of bij het bepalen van de leerbehoeften van de individuele student.
Wanneer te gebruiken
- Als je studenten wilt helpen bij het verkrijgen van een goed overzicht over het kennisdomein van een vak.
- Als je de studenten zelf hun individuele leerbehoeften wilt laten bepalen en dit proces wilt monitoren.
- Als je het leerproces van studenten wilt stimuleren door hen te ondersteunen in het zelfstandig genereren van ideeën over het betreffende kennisdomein.
Aandachtspunten bij de uitvoering
- Geef tijdens de eerste bijeenkomst van het vak studenten de opdracht een mind-map te maken met behulp van een mind-map tool.
- Geef in de eerste bijeenkomst regels voor het opstellen van een mind-map (zie bijlage)
- Begin met een afbeelding in het midden, waarin het onderwerp geplaatst wordt. Het onderwerp van de mind-map moet centraal staan.
- Bedenk om het centrale onderwerp ‘sleutelwoorden’. Sleutelwoorden zijn eigenlijk alle ankerpunten die je in je brein hebt t.a.v. het onderwerp, je rafelt als het ware alle kreten die je omtrent een onderwerp kunt bedenken uiteen en organiseert ze op een voor jezelf logische manier. De combinatie van sleutelwoorden roepen associaties op door de manier waarop je ze organiseert en benoemt. Sleutelwoorden dienen door associatie met elkaar sturing te geven aan het herinneringsproces.
- Het is beter om een woord te gebruiken voor de associaties, vermijd het gebruik van meerdere woorden of zelfs hele zinnen bij een associatie.
- Gebruik naast de sleutelwoorden ook afbeeldingen/visuele weergaven in de mind-map. Het gebruiken van visueel materiaal kan het creatieve proces extra stimuleren.
- Wanneer een student een opmerking wil maken bij een bepaald sleutelwoord of er afbeeldingen aan wil toevoegen, dan biedt de mind-map tool deze mogelijkheid.
- Gebruik kleur in de mind-map. In combinatie met afbeeldingen wordt hierdoor de rechterhersenschors gestimuleerd. Door de rechter- en linkerhersenhelft met elkaar te laten communiceren zal het geleerde beter worden onthouden.
- Zorg voor een ‘vrije geest’. Dit houdt in dat er vrij geassocieerd mag worden. Er bestaat niet zoiets als een slechte mind-map. Binnen een aantal minuten moet een mind-map opgesteld kunnen worden. Wanneer het resultaat niet bevredigt, dan kan de mind-map eenvoudig worden aangepast en gewijzigd.
- Laat studenten de mind-map digitaal inleveren (het is mogelijk om dit in een html formaat te doen). Het handigst is om dit in de digitale leeromgeving te laten inleveren. In Blackboard kan het bijvoorbeeld onder het onderdeel ‘groups’ worden ingeleverd.
Tips
- Laat studenten binnen een groep de mind-map van elkaar bekijken en becommentariëren. Het is geen probleem als studenten elkaar beïnvloeden, als een student zichzelf maar bewust is van het feit dat het gaat om zijn eigen leerproces en dus zijn eigen mind-map.
- Wanneer de allereerste mind-map is ingeleverd en het vak ‘loopt’ zal de student regelmatig de mind-map moeten bijstellen. De eerste bijstelling kan bijvoorbeeld al na één dag worden gedaan, vervolgens moet de mind-map wekelijks worden bijgesteld.
- Het is soms nuttig om na een tijdje je eigen mind-map opnieuw te maken. Door reproduceren blijven factoren beter hangen en je kunt zien of je nieuwe inzichten en associaties hebt ontwikkeld. Na voltooiing kan de student de reeds bestaande mind-map erbij pakken. Het zoeken naar de verschillen tussen beide mind-maps is een essentieel onderdeel van het leerproces.
- De docent kan sturing geven aan de ontwikkeling van de mind-map door gerichte opdrachten te geven of studenten te laten zoeken naar geschikt leermateriaal ten aanzien van een bepaald kennisgebied.
- Geef de studenten de opdracht zelf links aan te brengen in zijn mind-map. Er kan hierbij verwezen worden naar leermaterialen buiten de eigen leeromgeving. Een student kan interessante websites, artikels, audio, presentaties en videofragmenten aan de mind-map toevoegen. Hierdoor wordt de docent geconfronteerd met nieuw leermateriaal en kan er feedback worden gegeven op de kwaliteit van deze toegevoegde leermaterialen. Daarbij moet worden aangetekend dat dit voor de docent een tijdrovend proces kan zijn bij grote aantal studenten, dus niet altijd relevant is.
- Het is mogelijk om dit IDEE te combineren met het IDEE ‘Hoe gebruik je een mind-map tool in je vak om studenten te ondersteunen?’. In dat geval kunt u de mind-map die u als docent heeft opgesteld vergelijken met de mind-maps van de studenten.
- Voor het doelmatig toepassen van mind-maps is het raadzaam dat u eerst meer leest over de beginselen van mind-mapping, bijv. door de achtergrondinformatie van dit IDEE te bestuderen.
Ontleend aan
Tergan, S.-O. (2003). Managing knowledge with computer-based mapping tools. In D. Lassner & C. Mc Naught (Eds.), Proceedings of the ED-Media 2003 World Conference on Educational Multimedia, Hypermedia & Telecommunication (pp. 2514-2517). Honolulu, HI: University of Honolulu.
De laatste jaren is er veel aandacht voor concepten als brainmap, conceptmap of mindmap. Er zijn allerlei handige tools verschenen om online dergelijke maps te genereren (zie bijvoorbeeld http://www.mind-map.com/). Het gebruik van mind-maps (of concept maps, brainmaps of andersoortige vormen) lijktin een aantal gevallen studenten te kunnen helpen bij het krijgen van overzicht over complexe onderwerpen.
Online mind-mappen (zoals in de afbeelding uit het praktijkvoorbeeld) is bijvoorbeeld mogelijk met behulp van de tool ‘mind manager’. Deze is te vinden onder de volgende link: www.mindmanuals.com (21 dagen om uit te proberen). Over de strategie van Brain Blooming, mind mappen met een groep, kan meer gelezen worden op: http://www.mind-mapping.co.uk/group-mind-mapping.htm.
Zie ook
Hoe gebruik je (in een docententeam) een mind-map tool bij de inhoudelijke ontwikkeling van een vak?
Hoe gebruik je een mind-map tool in je vak om studenten te ondersteunen?