Auteur(s): Jan Folkert Deinum Organisatie(s): Rijksuniversiteit Groningen

Voor doven en slechthorenden betekent een online cursus vaak een verbetering, omdat er veel met tekst en figuren wordt gewerkt. Anders wordt het echter als video wordt gebruikt. Er zijn echter manieren om dat probleem op te lossen.

Voorbeeld uit de praktijk

Peter studeert geschiedenis. Hij is doof. Zoiets leidde in het verleden nogal eens leidde tot problemen in de communicatie met docenten. Maar door e-mail en de digitale leeromgeving verloopt de communicatie tussen Peter en docenten vlot. In plaats van mondelinge feedback op opdrachten en verslagen, krijgt hij feedback per e-mail. Sinds de introductie van een digitale leeromgeving is het voor Peter nog gemakkelijker geworden om te communiceren met medestudenten en docenten, bijvoorbeeld via het discussionboard. Alleen bij het bekijken van een historische film ging het even mis, omdat daar geen ondertiteling voor was. Een medestudent heeft toen met behulp van Powerpoint en het programma Producer naast de film sheets gemaakt met een toelichting van wat er in de film gezegd werd.

Andere ervaringen bij dit IDEE worden zeer op prijs gesteld.

Doel

De docent kan in een online course rekening houden met gehoorbeperkingen.

Wanneer te gebruiken

In principe altijd, omdat het altijd kan voorkomen dat er een student met gehoorbeperking in uw groep komt. Het is vrij eenvoudig om van tevoren hiermee rekening te houden. Dat achteraf doen kost bijna altijd meer tijd.

Aandachtspunten bij de voorbereiding

  1. Ga na of er in de cursus gebruik gemaakt wordt van geluid (denk aan video, muziek, mondelinge instructie in Powerpoint presentaties, fancy geluidjes zoals ‘applaus’ of ‘ohoh’ bij een waarschuwing).
  2. Tip: Als studenten zelf presentaties maken voor medestudenten zullen ook zij rekening moeten houden met gehoorbeperkingen.
  3. Als er sprake is van een gefilmd college, zorg er dan voor dat de docent/spreker duidelijk in beeld is, zodat de kijker kan liplezen. Neem bij voorkeur een uitsnede van het hoofd van de spreker in plaats van het hele lijf.
  4. Als aan een site muziek alleen ter vermaak is toegevoegd, maak er dan tekstueel melding van dat die muziek er is en niet van belang is voor het leren van de stof. Datzelfde geldt voor fancy geluidjes. Het is bijvoorbeeld voor een dove raar als een hele zaal begint te lachen bij een geluidje, zonder te begrijpen wat er aan de hand is.
  5. Indien een ‘fancy’ geluidje wel een functie heeft (denk bijvoorbeeld aan een waarschuwende kreet, of een
    ‘oh, jammer, dat is fout’ melodietje), laat die dan ondersteunen door tekst of een figuur (denk bijvoorbeeld aan een stopbord bij een waarschuwende kreet).
  6. Steeds vaker wordt video gebruikt in online cursussen. Voor mensen met een gehoorbeperking is het van belang dat de mond van de sprekers goed zichtbaar is, dat de film is ondertiteld of dat er verklarende tekst meeloopt met de film. Ondertitelen kan met filmbewerkingssoftware of speciale ondertitelingssoftware. Een eenvoudiger en sneller te realiseren methode is door tekst mee te laten lopen met de film. Dit kan in Powerpoint met het programma Producer (zie randvoorwaarden).
  7. Is er sprake van mondelinge instructie in bijvoorbeeld Powerpoint sheets, zet deze mondelinge instructie dan ook om in tekst.

Randvoorwaarden

  • Voor het ondertitelen van film is filmbewerkingssoftware of ondertitelingssoftware noodzakelijk.
  • Een tekst mee laten lopen kan met behulp van Powerpoint en het programma Producer. Dat laatste is gratis te downloaden via www.microsoft.com (zoek op ‘Producer’).

Zie ook

www.drempelsweg.nl
SURF (2004). Digitaal onderwijs zonder drempels. Utrecht: SURF

Geplaatst op 10-12-2004 in Algemene aandachtspunten door adminComments Off on Rekening houden met gehoorbeperkingen

Reageren is niet mogelijk.