Auteur(s): Jantiene van Elk;Gusta Drenthe Organisatie(s): Universiteitsbibliotheek en Faculteit der Sociale Wetenschappen van de Erasmus U

In het onderwijs krijgen studenten opdracht te zoeken in de veelal ongestructureerde informatie die aanwezig is op internet. Het is belangrijk om studenten tijdens het zoekproces alle ondernomen stappen goed te laten registreren en de zoekresultaten daarvan goed te laten vastleggen.

Voorbeeld uit de praktijk

De universiteitsbibliotheek van de EUR biedt bij verschillende opleidingen via Blackboard een op maat gemaakte cursus Informatievaardigheden aan. In deze cursus leren studenten onder meer zoekprofielen opstellen, informatie op internet zoeken en elektronische bronnen citeren. Mede op basis van de ervaringen die zij met deze cursus hebben opgedaan, hebben twee bibliotheekmedewerkers drie IDEE?n over Informatievaardigheden in Digit@le Did@ctiek ingebracht.
Via de ingang Universiteitsbibliotheek van de Course Catalog op de Blackboardsite van de EUR (www.eur.edu) kunnen gasten enkele van deze cursussen bekijken (bijvoorbeeld de cursus Informatievaardigheden FSW).

Doel

Dit IDEE reikt tips aan hoe docenten het zoekproces van hun studenten naar informatie op internet kunnen structureren.

Wanneer te gebruiken

Dit IDEE is te gebruiken bij opdrachten waarvoor studenten moeten zoeken naar informatie op internet, waarbij zij gebruik kunnen maken van zoekmachines en onderwerpsgidsen.

Aandachtspunten bij de voorbereiding

1. Zorg ervoor dat de studenten beschikken over een instructie voor het gebruik van zoekmogelijkheden en van manieren waarop deze mogelijkheden gebruikt kunnen worden. Een voorbeeld van een dergelijke instructie vindt u in de bijlage bij dit IDEE.
2. De instructie alleen is doorgaans niet voldoende, studenten hebben oefening in het gebruik van de zoekmogelijkheden nodig. Organiseer deze oefening binnen een vak of een project waarin aan een concrete zoekopdracht gewerkt wordt.
3. Doe het gebruik van de hulpmiddelen voor het zoekproces een keer voor, bijvoorbeeld in het college.

Aandachtspunten bij de uitvoering

1. Geef uw studenten informatie over zoekmachines
Als de studenten een specifieke zoekopdracht geformuleerd hebben, kunnen ze het best een aantal zoekmachines gebruiken. Bekende zoekmachines zijn onder andere: AltaVista, Excite, Google, Hotbot, Ilse, Northern Light en WebCrawler. Een speciale zoekmachine die alleen naar wetenschappelijke informatie zoekt is Scirus (http://www.scirus.com/).

2. Geef uw studenten informatie over het opzetten en uitvoeren van zoekacties m.b.v. Booleaanse operatoren
Maak de studenten duidelijk dat zoekmachines verschillende manieren kennen om Booleaanse operatoren te gebruiken. Een voorbeeld hiervan is het volledig Booleaans, waarbij de operatoren AND, OR en NOT in hoofdletters ingetypt dienen te worden. Wanneer er niets ingevuld wordt, gaan sommige zoekmachines automatisch uit van een OR relatie (zoals AltaVista, Excite en Yahoo!), andere van een AND relatie (zoals Google, NorthernLight, Hotbot en FASTsearch). Stel bijvoorbeeld dat iemand wil informatie informatie vinden over honden en/of katten. Dit gaat als volgt:
* honden AND katten (bijvoorbeeld in AltaVista) of honden katten (bijvoorbeeld in Google): geeft wegpagina’s waarin zowel ‘honden’ als ‘katten’ voorkomen.
* honden katten (bijvoorbeeld in AltaVista) of honden OR katten (bijvoorbeeld in Google): geeft wegpagina’s waarin ‘honden’ dan wel ‘katten’ voorkomen.
* honden NOT poedels: geeft webpagina’s met ‘honden’, maar geen webpagina’s waarin ook nog het woord ‘poedels’ voorkomt.

3. Geef uw studenten informatie over onderwerpsgidsen
Maak de studenten duidelijk dat onderwerpsgidsen (ook wel subject directories, subject catalogues of onderwerpsregisters genoemd) door specialisten ingedeelde overzichten van Internetbronnen zijn, gesorteerd op onderwerp of categorie. Onderwerpsgidsen zijn vooral handig wanneer zij nog slechts een vaag idee hebben van het onderwerp waar zij meer informatie over willen zoeken. Een mooi algemeen overzicht van zowel onderwerpsgidsen als zoekmachines is te vinden in http://www.leidenuniv.nl/ub/biv/specials.htm
Het Resource Discovery Network (RDN, een samenwerkingsverband van meer dan 60 Engelse onderwijs- en onderzoeksorganisaties) (http://www.rdn.ac.uk) is een goede start voor het zoeken naar een overzicht van wetenschappelijke bronnen.

4. Geef uw studenten informatie over het registreren van het zoekproces en geef aan hoe zij deze informatie kunnen gebruiken bij het zoeken naar de informatie.
Leer uw studenten om tijdens het gehele zoekproces alle stappen die ze ondernemen te registreren, zoekresultaten vast te leggen en bibliografische informatie op te slaan in een databaseprogramma. Zij kunnen dan op elk gewenst moment nagaan wanneer zij in welke databank gezocht hebben, welke zoektermen ze gebruikt hebben en wat voor resultaten ze gevonden hebben. Bovendien kunnen ze dan later het zoekproces opnieuw starten, bijvoorbeeld uitgebreid met andere zoektermen. Ze kunnen het zoekproces vastleggen door het registreren van het gehanteerde zoekprofiel, de bronnen die gebruikt zijn en de zoekresultaten die het heeft opgeleverd.

Randvoorwaarden

De studenten dienen te beschikken over toegang tot het Internet.

Ontleend aan

On line cursus Informatievaardigheden van de Universiteitsbibliotheek.

Zie ook

Geplaatst op 28-01-2003 in Online leermateriaal door adminComments Off on Zoeken naar informatie op internet

Reageren is niet mogelijk.