Auteur(s): Annemiek Wieland Organisatie(s): Risbo

Dit IDEE geeft aan hoe je een bestaand vak stapsgewijs opnieuw kunt vormgeven, zodat het geheel of gedeeltelijk gegeven kan worden in een digitale leeromgeving.

Voorbeeld uit de praktijk

Bij vakken waarbij voor het eerst gebruik gemaakt werd van een digitale leeromgeving hebben de docenten na moeten denken over de manier waarop de digtale leeromgeving gebruikt zou worden en hoe de digitale leeromgeving zou worden ingericht.

Doel

Hier wordt uitgelegd hoe op een onderwijskundig verantwoorde manier
een vak herontworpen kan worden, zodat het geheel of gedeeltelijk gegeven kan worden in een digitale leeromgeving.

Wanneer te gebruiken

Wanneer je je vak geheel of gedeeltelijk wilt onderbrengen in een digitale leeromgeving.

Aandachtspunten bij de voorbereiding

Volg onderstaande stappen. Sommige stappen (bijvoorbeeld stap 1 t/m 5) zijn misschien al uitgevoerd bij het opzetten van het reeds bestaande vak. In die gevallen zou je kunnen beginnen bij stap 6.


1. Bepaal het doel van het vak

Formuleer in een of twee zinnen wat de kern is van het vak. Daarbij kun je je bijvoorbeeld afvragen waarom het vak in het curriculum is opgenomen. Het helder beschrijven van het doel van het vak helpt bij het formuleren van leerdoelen (stap 3).

2. Inventariseer de kenmerken van de doelgroep

Om het gewenste leereffect te bereiken moet de instructie aansluiten bij de kenmerken van de doelgroep. In tabel 2 (zie bijlage) wordt een aantal voorbeelden van doelgroepkenmerken gegeven.

3. Formuleer leerdoelen en bepaal gedragsdomein

In elk leerdoel moet worden opgenomen:

  • het gewenste gedrag aan het eind van de instructie. Het gewenste gedrag kan betrekking hebben op verschillende domeinen, bijvoorbeeld kennis, inzicht, vaardigheden, attitude, waarden en interesse. Elk leerdoel mag maar Ć©Ć©n gedragscomponent beschrijven.
  • de condities waaronder het gewenste gedrag vertoond moet kunnen worden
  • de
    criteria waaraan het gewenste gedrag moet voldoen

VOORBEELD: Na de les is de student (1) in staat de wortel te berekenen van elk willekeurig getal (2) gebruik makend van tabellen van wortels (3) waarbij bij minimaal 9 van de tien keer een correct antwoord gegeven wordt.

Formuleer de leerdoelen van het vak en probeer het gedragsdomein van ieder leerdoel aan te geven. Hierbij kun je gebruik maken van tabel 3 (zie bijlage).

4. Selecteer leeractiviteiten

De leeractiviteiten (didactische werkvormen) dienen als middel om de leerdoelen zoals gedefinieerd in stap 3 te realiseren. Selecteer voor elk gedragdomein waarbinnen je leerdoelen hebt geformuleerd een of meer activiteiten. De leeractiviteiten kun je tevens inzetten om te meten in hoeverre de leerdoelen tijdens of na afloop van het vak bereikt zijn. In tabel 4 (zie bijlage) is voor elk gedragsdomein een aantal geschikte leeractiviteiten weergegeven. Alle in die tabel weergegeven activiteiten zijn in principe uitvoerbaar binnen een digitale leeromgeving.

5. Selecteer leermiddelen

De leermiddelen (opdrachten, studieboeken, illustraties e.d.) dienen de leeractiviteiten zoals gedefinieerd in stap 4 te ondersteunen. In tabel 5 (zie bijlage) is een aantal leermiddelen weergegeven die in een digitale leeromgeving geplaatst kunnen worden. Van ieder leermiddel wordt besproken wat de voordelen zijn.

6. Selecteer organisatie- en communicatiemiddelen

De organisatie? en communicatiemiddelen (e-mail, digitaal rooster, survey, e.d.) bieden de organisatie de mogelijkheid tot communicatie tussen docent en studenten en tussen studenten onderling. In tabel 6 (zie bijlage) is een aantal, voor een digitale leeromgeving geschikte, middelen weergegeven die je kunt gebruiken om het vak te organiseren en om de communicatie tussen docent-student en studenten onderling te bevorderen. Van ieder organisatie/communicatiemiddel wordt besproken wat de voordelen zijn.

7. Inventariseer ondersteuningsvorm(en) DLO

Bepaal welke van de in stap 4 en stap 6 geselecteerde activiteiten en middelen je wilt onderbrengen in de digitale leeromgeving en hoe deze activiteiten en middelen binnen de digitale leeromgeving ingezet zullen worden. Geef tevens aan op welke locatie binnen de digitale leeromgeving deze activiteiten en middelen ondergebracht zullen worden. Hierbij kun je gebruik maken van tabel 7 (zie bijlage).

8. Bepaal de informatiestructuur

Door voorafgaand aan het daadwerkelijk vullen van de leeromgeving goed na te denken over de informatiestructuur, voorkom je dat je onnodig veel tijd kwijt bent aan het verwijderen en opnieuw toevoegen van verkeerd geplaatste informatie. Bij het bepalen van de wijze waarop de leermiddelen en overige informatie omtrent het vak in de digitale leeromgeving geplaatst worden, is het volgende van belang: (a) de informatie/ het bestand moet een voor de student logische titel hebben; (b) de informatie moet op een overzichtelijke manier weergegeven worden, bijvoorbeeld door bestanden te groeperen naar inhoud (inleiding, analyse, methoden), documenttype (artikelen, sheets, opdrachten) of tijd (week 1, week 2 week 3); en (c) de informatie/ het bestand moet op een voor de student logische plaats te vinden zijn. Bij het bepalen van de informatiestructuur kun je gebruik maken van tabel 8 (zie bijlage).

9. Maak de digitale leeromgeving klaar voor gebruik
  • Inventariseer de functies/knoppen die gebruikt zullen worden in de leeromgeving.
  • Schakel overbodige functies/knoppen uit, zodat studenten niet worden afgeleid door irrelevante functies.
  • Maak op de in stap 8 aangegeven plaats de gedefinieerde folders aan.
  • Plaats de bestanden onder een duidelijke titel in de relevante folder.
  • Bepaal welke bestanden vanaf de start van het vak reeds zichtbaar mogen zijn voor de studenten en welke bestanden pas op een later tijdstip zichtbaar mogen worden voor de studenten.
  • Maak, indien nodig, groepspagina’s, discussieforums, e.d. aan die gebruikt worden bij de uitvoering van de leeractiviteiten.
  • Schrijf een welkomstwoord waarin aan studenten kenbaar wordt gemaakt wat ze van de digitale leeromgeving kunnen verwachten.

Randvoorwaarden

Er moet een digitale leeromgeving voorhanden zijn.

Bijlage

Tabellen

Geplaatst op 09-07-2002 in Algemene aandachtspunten door adminComments Off on Een vak vormgeven voor gebruik in een digitale leeromgeving

Reageren is niet mogelijk.