Een online rollenspel kan gebruikt worden om een authentieke leerervaring te creëren voor studenten. Dit IDEE beschrijft hoe je dit eenvoudig doet binnen een standaard elektronische leeromgeving.
Voorbeeld uit de praktijk
In het kader van de online conferentie NET*Working 2002 in Augustus 2002 is een online rollenspel uitgevoerd. Dit rollenspel maakte alleen gebruik van de technologie die beschikbaar was op de conferentie website: een discussieforum, instant messaging system en email. Het rollenspel had als titel ‘At Risk’ en ging over een gezin uit Afghanistan, dat gevlucht was voor het regiem van de Taliban en zich op dat moment bevond in het Woomera Detention Centre in Zuid Australie. Het doel van het rollenspel was om één van de kinderen uit het gezin, dat suïcidale neigingen had te beschermen. Deelnemers moesten interacteren en samenwerken om een uitkomst te bereiken die het beste was voor het kind. Echter niet alle deelnemers hadden hetzelfde doel: sommigen waren er bijvoorbeeld meer op uit om de overheidsbeleid op het gebied van illegale immigranten overeind te houden.
Het rollenspel ging van start op basis van een scenario dat direct actie verlangde van de deelnemers: er moest nu iets gebeuren anders zou het fout aflopen met de jongen. Rollen die in het spel gespeeld werden, waren de jonge vluchteling zelf, een sociaal hulpverlener, de minister van Buitenlandse zaken, een psychiater, een journalist, de bedrijfsleider van het Detention Centre en een rechter. De communicatie tussen de betrokkenen vond met name plaats via het discussieforum en in mindere mate via chat en email.
Na afloop van het rollenspel vond een uitgebreide debriefing plaats. In een speciaal daarvoor opgezet discussieforum waren een aantal reflectievragen beschikbaar voor de studenten. Onderwerpen die aan de orde kwamen, waren bijv. hun gevoelens tijdens het rollenspel, de belangrijkste gebeurtenissen en de belangrijkste leerervaringen. Uit de evaluatie kwam naar voren dat het rollenspel een krachtige leerervaring was en dat het veel emoties los had gemaakt bij de deelnemers. Hoewel de deelnemers meerdere dingen hadden geleerd, was het belangrijkste toch wel het zich leren inleven in een ander persoon.
Doel
De docent kan een online rollenspel opzetten en uitvoeren binnen een digitale leeromgeving en hoe dit rollenspel ingezet kan worden om een authentieke leerervaring te creëren voor studenten.
Wanneer te gebruiken
- Bij interdisciplinaire vraagstukken, waarbij studenten consensus of een oplossing dienen te bereiken rond een probleemstelling in interactie met betrokkenen uit verschillende disciplines en met verschillende belangen.
- Voor het verhogen van de studentmotivatie en -participatie
- ICT wordt bij een online rollenspel ingezet om de communicatie tussen de verschillende partijen mogelijk te maken. Het gebruik van ICT heeft een aantal voordelen:
- Studenten hebben meer tijd om na te denken over hun bijdrage en kunnen extra bronnen gebruiken om zich beter voor te bereiden op hun rol
- De bijdragen van de studenten blijven bewaard
- De deelnemers aan het rollenspel hoeven niet op dezelfde tijd op dezelfde plaats te zijn. Dit maakt het ook eenvoudiger om bijvoorbeeld experts bij het rollenspel te betrekken.
- Het feit dat de deelnemers zich niet in één fysieke ruimte bevinden, kan bij deelnemers de schroom wegnemen om te reageren vanuit hun rol.
Aandachtspunten bij de voorbereiding
- Ontwikkel het rollenspel. Maak hierbij gebruik van het stappenplan in de bijlage.
- Kies het medium voor het rollenspel. Maak hierbij een keuze voor synchrone (chat) of asynchrone media (e-mail, discussieforum). Zie voor een vergelijking de bijlage Keuze van het medium.
- In het voorbeeld is gebruik gemaakt van een discussieforum als hoofdmedium. Daarnaast waren email en chat beschikbaar voor privé communicatie tussen rollen.
- Wanneer van tevoren duidelijk is dat bepaalde rollen veel privé communicatie met elkaar zullen hebben maak dan groepsruimten aan. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de voorzitter, secretaris en penningmeester van dezelfde vereniging.
- Bepaal hoe de rollen toegewezen worden aan studenten. Hiervoor zijn verschillende mogelijkheden.
Een rol kan bijvoorbeeld door één of door meerdere studenten gespeeld worden. De keuze hangt onder andere af van de gestelde leerdoelen en het niveau van de studenten. Een andere mogelijkheid is om studenten zich zelf in te laten schrijven voor een rol of om als docent studenten toe te wijzen aan bepaalde rollen. Dit laatste kan bijvoorbeeld ‘at random’ of op basis van de discipline waaruit de studenten afkomstig zijn.
Tips
- Niet alle rollen hoeven door studenten vervuld te worden. Ook jijzelf, andere docenten of experts kunnen een rol spelen. Door zelf een rol te vervullen in het spel kan op ‘realistische’ wijze feedback gegeven worden op de acties van studenten. Bij de juridische case kan dit bijvoorbeeld in de rol van patroon van het advocatenkantoor.
- Maak wanneer meerdere studenten dezelfde rol spelen een groepsruimte aan waarin ze zich kunnen voorbereiden op hun rol.
- Maak binnen de elektronische leeromgeving accounts aan voor de verschillende karakters/rollen.
Door deelnemers in te laten loggen onder de naam van hun rol wordt direct duidelijk vanuit welke rol een reactie gegeven is. Dit maakt het rollenspel realistischer en gemakkelijker te volgen. - Maak bij voorkeur een aparte cursus aan voor het rollenspel.
- Wanneer het niet mogelijk is om (nieuwe) accounts aan te maken per rol, benadruk dan bij de deelnemers dat ze een bericht altijd moeten starten met de vermelding van hun karakter/rol.
- Maak een discussieforum aan binnen de elektronische leeromgeving, waarbinnen het rollenspel gaat plaatsvinden.
- Bereid de debriefing van het rollenspel voor. De debriefing is het laatste, maar meest belangrijke onderdeel van een rollenspel. Hier vindt het feitelijke leren plaats. Hiervoor is het van belang dat de deelnemers de mogelijkheid krijgen om te reflecteren op de leerervaring waar zij bij betrokken zijn.
- Bedenk een aantal vragen waarop de deelnemers moeten reflecteren (zie bijlage Reflectievragen).
- De debriefing van het rollenspel kan zowel online als face-to-face plaatsvinden. In beide gevallen is het belangrijk van tevoren reflectievragen te bedenken en studenten de tijd te geven zich hierop voor te bereiden. Een andere optie is om studenten zich online laten voorbereiden op een face-to-face sessie.
- Maak een nieuw discussieforum aan voor de debriefing van het rollenspel. Maak voor elk van de geformuleerde reflectievragen een nieuwe thread aan.
- De debriefing vindt bij voorkeur plaats binnen een andere cursus dan het rollenspel. In de debriefing reageren studenten namelijk vanuit zichzelf, niet vanuit hun rol. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld de reguliere cursusomgeving.
Aandachtspunten bij de uitvoering
- Stel informatie over het rollenspel beschikbaar in de elektronische leeromgeving. Het gaat hierbij om het onderwerp, het doel, het scenario, de rolbeschrijvingen en de instructies voor de studenten.
- Het betreft hier de informatie die voor alle deelnemers gelijk is. Plaats deze documenten op een algemeen toegankelijk plek.
- Laat studenten zich inschrijven voor deelname aan het rollenspel. Vraag studenten eventueel een voorkeur aan te geven voor een specifieke rol.
- Dit inschrijven kan bijvoorbeeld via email.
- Wijs de rollen toe en laat de studenten per mail weten welke rol ze gaan spelen. Stuur ze de benodigde login gegevens, een exemplaar van hun rolbeschrijving en hun Persoonlijke informatie.
- Maak afspraken met studenten over het aantal verwachte bijdragen per dag/ per week.
- Plaats het openingsbericht op het discussieforum en stel de studenten via mail op de hoogte van de start van de simulatie.
- Monitor tijdens het rollenspel de bijdragen van de deelnemers. Stuur zonodig herinneringsmailtjes wanneer deelnemers zich niet houden aan de afspraken met betrekking tot het aantal bijdragen.
- Leg als moderator de nadruk op het observeren en de studenten hun rol laten spelen. De belangrijkste taak is om te bepalen wanneer er ingegrepen moet worden. Bijvoorbeeld wanneer het rollenspel stilvalt of wanneer het rollenspel teveel gaat afwijken van het oorspronkelijke doel.
- Vervul tevens de rol van coach: geef advies aan deelnemers over hoe het spel gespeeld moet worden. Bijvoorbeeld ondersteuning en verheldering van hun rol.
- Beëindig het rollenspel op het afgesproken moment.
- Nodig de studenten uit om deel te nemen aan de debriefing.
- Benadruk dat studenten moeten reflecteren vanuit zichzelf, niet vanuit hun rol.
- Het is belangrijk om studenten voldoende tijd te geven om los te komen van een rol. Plan minimaal 2 dagen tussen het einde van het rollenspel en de debriefing.
Ontleend aan
Barron, M. (2003). An Online Role-Play? from Design to Debrief. The Knowledge Tree. An e-journal of Flexible Learning in VET, 3, 2003. Retrieved July, 9th 2004, from http://www.flexiblelearning.net.au/knowledgetree/edition03/html/pra_barron.html
Zie ook
Hoe ontwerp je een rollenspel in chat?
Hoe organiseer je online discussies met weinig studenten?